Problem Çözme, Performans ve Ücret Politikasi

Süleymaniye Külliyesi'nin inşasında çalışan bazı taş ustalarının arasında; Sinan'ın, içlerinden bir kısmına üç akçe daha fazla ücret verdiğine dair bir söylenti yayılır. Gerçekten de Sinan, ustalardan bazılarına, ötekilerden daha fazla ücret veriyordur. Aralarından bir temsilci seçen az ücret alan ustalar, temsilciyi ücret hususunda adaletli olması hususunda görüşmesi için Sinan'a gönderdiler. Fakat Sinan onun "biz de isteriz" demesine kulak asmaz. Bunun üzerine onlar, Sultan Süleyman'a ulaşıp, Sinan'ın yaptığı adaletsizliği şikayet ederler.

Sultan Süleyman, Sinan'ı huzuruna çağırtıp, "Hangi sebeple, falancalara üç akçe fazla ücret verirken, falancalara vermezsin!" diye sorar.

Mimar Sinan, bu işin hikmetinin söz ile anlatılamayacağını, beraberce inşaata gitmeleri gerektiğini söyler. Sinan, önce üç akçe fazla verdiği taş ustalarının yanına gidip, Sultan'ın huzurunda onların bir dakikada kaç çekiç salladıklarını sayar ve sonra da bunun saatte kaç çekiç vuruşuna denk geldiğini hesap eder. Daha sonra da, bunun gün içinde kaç taşın yontulmasına yeteceğini.

Oradan ayrılıp, üç akçe az ücret alan taş ustalarının yanına giderler. Aynı hesap onlar için de yapılır. Sonunda az ücret alan ile çok ücret alan ustaların yaptıkları iş arasında üç akçelik bir fark ortaya çıkar.

İşin hikmetini gözleri ile göre Sultan Süleyman, neticeden memnundur. Sinan, Sultan'a dönerek şöyle der: "Devletlü Hakanım! 'Hak sahibine hakkını eksiksiz verin' diyen Rab Teala'nın huzuruna yüzü ak çıkmaklığımız için böyle yaptım"

Bir sorunu çözmenin en temel yöntemlerinden biri sorunu doğal ortamı içinde gözleyerek analiz etmektir. Bu yöntemle kişi diğer kişilerin görüş farklılıklarından etkilenmeyerek, bir işin birbiriyle bağlantılı süreçlerini değerlendirerek sorunun nedenlerine inebilecektir. Bu nedenler, sahada oluşan problemler sahada çözülür, masa başında değil.

Bir proje çalışmasında ücret adaleti ancak yapılan artı değerin somut olarak ölçülebilmesi durumunda gerçekleşir. Bunun sağlanabilmesi ise yapılacak olan işlerin-süreçlerin tanımlanması ve hedeflere göre planlanmasıyla mümkündür.

İş ve görev tanımlarının yapılmadığı, iş süreçlerinin ulaşılmak istenilen hedeflere yönlendirilmediği kurumlarda performansa ilişkin somut göstergeler olamaz. Bu durumda aynı işte, farklı kişilerde farklı ücretlendirmenin yapılması bazı kişilerde ayrımcılık algılamasını oluşturur.

Kurum yönetiminde duyulan güven ve yöneticilerin adil olacağına duyulan ön kabul kurumsal motivasyon ve kuruma duyulan bağlılık açısından önemlidir. Ayrımcılık düşüncesinin kurum için dedikoduyla yayılması sadece kurum kültürünü zayıflatmaz iş verimini ve kalitesini de olumsuz yönde etkiler. [s. 112-113]

Bir Yönetim Modeli: Mimar Sinan & İnsan Kaynakları ve Proje Yönetimi
İbrahim Zeyd Gerçik
Küre Yayinları